Meertaligheid

Ik ben een echte bloglezer geworden en ik mag ook graag de links volgen op de blogs waar ik regelmatig lees en zo ben ik terecht gekomen op het blog van CasaSpider.
DAT is nog eens een blogger van optima forma , daar kan menigeen een voorbeeld aannemen.

Op het blog is er pas een hele discussie geweest over meertaligheid en dat heeft me terug gebracht naar mijn jeugd.

Ik ben geboren op Curacao en toen ik rond 5 jaar oud was zijn we naar Suriname verhuisd.
De jaren op Cur kan ik me wonderlijk goed herinneren , ik kan echt hele taferelen letterlijk afdraaien , zien en ruiken en dat is versterkt sinds ik er terug ben geweest al is dat nu ook al weer 13 jaar geleden.
Thuis spraken we meerdere talen , met mijn moeder Nederlands , met mijn vader Portugees , de voertaal in ons gezin was Engels , met de buren spraken we Papiamentu en verder nog wat Spaans omdat we dat om ons heen ook heel vaak hoorden.

Toen we naar Suriname verhuisden is er enorm veel veranderd...
Mijn vader sprak geen Portugees meer met ons , want hij had bedacht dat hij van ons Nederlands wilde leren ...een verloren missie en helaas spreken we daardoor geen Portugees meer.
Ik kan het verstaan als ik het regelmatig hoor en toen ik met vakantie naar Madeira ging heb ik mezelf een heel intensieve cursus aangedaan en ik moet zeggen dat ik me wonderwel verstaanbaar kon maken en mijn oude tantes redelijk kon verstaan.
Mijn zus heeft het beter aangepakt , die heeft Braziliaans geleerd omdat het in Su op het Braziliaans Cultureel Centrum goed onderwezen wordt.

Maar het moeilijkste van de verhuizing naar Su vond ik zelf al die verschillende talen die er gesproken werden en het was alsof ik blokkeerde ....door die wirwar verstond ik alleen nog maar wat ik al kende en helaas ben ik ook het Papiamentu verleerd en pas toen ik Spaanse les kreeg op de middelbare school ontdekte ik dat ik een grote woordenschat heb vanwege het feit dat ik zo vroeg een Latijnse taal heb aangeleerd.

Het heeft jaren geduurd voordat ik maar iets verstond in het Sranan , ook al vanwege de ambivalente houding in Su , toen , ten opzichte van de eigen taal.
De volwassenen spraken het onderling wel , maar ons werd het verboden , Nederlands was de taal die we moesten spreken.
Het maakte dat ik voor de andere kinderen een mikpunt werd ; omdat ik het toch niet verstond was er niets leuker dan mij in die taal belachelijk maken en uitschelden.
Ik kan je verzekeren dat het je een enorm eenzaam gevoel geeft.
Vooral op de middelbare school omdat ik daar als enige van het gezin zat , dus niet de comfort had van mijn familie om me heen , daar heb ik al snel leren schelden in het Sranan , simpelweg omdat het handig was.
Maar ook op de middelbare school heb ik de schoonheid van het Sranan ontdekt , er was een kentering in het onderwijs en we kregen ook Sranan aangeboden in de vorm van een verhalenbundel en poezie en echt een Su is een poetisch mens , zo mooi als die zich in hun eigen taal kunnen uitdrukken ....
Wat ik jammer vind is dat de schrijfwijze van het Sranan nog steeds aan verandering onderhevig is en daardoor is er geen uniformiteit , wat het lezen van het Sranan bemoeilijkt.

Het meest bizarre is wel dat ik tijdens mijn opleiding tot verpleegkundige geacht werd de taal vloeiend te spreken omdat je aan alle patienten je handelingen moest uitleggen ..elke voorgeschreven en bescherven handeling begon met de legendarische woorden : handen wassen , patient inlichten , handen wassen , klaarzetten van de benodigheden , afschermen van het bed , handen wassen.
En geloof me , ik stond peultjes te zweten als ik onder het toeziend oog van een docente de patient in het Sranan moest inlichten over een behandeling ; zeker als het een der edele delen betrof!

Maar het is een goede leerschool geweest en ik heb toen echt heel goed Sranan leren spreken , helaas gebruik ik het in Nederland veel minder en heb ik het mijn dochter niet geleerd....juist vanwege het feit dat ik het niet als moedertaal zie.
Toen ze klein was verstond ze heel erg veel en bleek ze hele zinnen te kunnen produceren vooral als mijn moeder in Nederland was.
Onderling spraken mijn moeder en ik klaarblijkelijk wel veel Sranan en daardoor pikte ze het op ...grappig is het dat we het pas ontdekten toen ze ons in het Sranan aansprak.
De laatste jaren heeft ze zelf meer en meer vrienden die Sranan spreken en merkt ze dat het ook een gemis is...ze doet haar best en regelmatig nemen we ons voor meer Sranan te spreken maar helaas , het is nog steeds geen gewoonte.

Wat wel gelukt is en daar heb ik toch bijna geen moeite voor gedaan , is dat voor haar net als voor mij , Engels haar tweede taal is , ze spreekt het goed en leest bij voorkeur liever een boek in het Engels dan de vertaalde versie.
Dit is voornamelijk gevoed door de leeshonger die ze van paps en mij heeft meegekregen en het feit dat er heel veel Engelse boeken hier in huis te vinden zijn , tel daarbij de invloed van de televisie en het internet op en met een beetje stimulans heb je een tweetalig kind.
Handig was het bijvoorbeeld ook tijdens onze vakantie op Madeira , zij verstond geen Portugees maar wist heel goed contact te maken in het Engels en dat spreken de meesten in de familie gelukkig wel en vooral de jongeren moesten enorm om haar lachen ..een toen 9 jarige uk die ze in het Engels aansprak , maar het werkte!
Het enige dat ze in het Portugees zeggen kon was "nao meixa" als ze aan haar haren wilden komen ;-) nee , ze mochten de haren niet aanraken.

Al met al is de kern van mijn betoog , hahha wat klinkt dat he , dat het een verrijking is als je een kind vroeg met meerdere talen in aanraking brengt , maar dat het een niet te onderschatte factor is dat een kind dat naar school gaat wel de taal die het om zich heen hoort spreken moet kunnen verstaan , al was het alleen om zich veilig te voelen.

Daarom alleen al ben ik een voorstander voor een pre-school voor anderstaligen , want je zo eenzaam voelen is echt vreselijk !